Zagadnienia z finansów publicznych

W ustawie finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowanie. Najważniejsze procesy to: pobieranie i gromadzenie dochodów, wydatkowanie środków publicznych, finansowanie deficytu, zaciąganie zobowiązań angażując środki publ., zarządzanie środkami publ., zarządzanie długiem publ

1) Fiskalne-dążenie do zapewnienia państwu i innym podmiotom publicznym wystarczających środków finansowych na realizację ich zadań.

2) Pozafiskalne

I)alokacyjna-(alokacja-rozdział zasobów, czynników produkcji między różne cele); jest to rozmieszczenie dóbr publicznych; miernikiem tej funkcji jest udział wydatków publicznych w PKB.

przychody.

III)stabilizacyjna-wykorzystuje dochody i wydatki budżetowe w celu oddziaływania na procesy gospodarcze w skali makro, aby wpływać na wahania koniunkturalne. Celami funkcji stabilizacyjnej są: stała stopa bezrobocia, stały wzrost PKB, stały poziom cen, równowaga w bilansie handlowym

IV)stymulacyjna(bodźcowa)-oddziaływanie na poszczególne podmioty za pomocą korzyści finansowych lub zagrożeń dolegliwościami finansowymi

V)ewidencyjno-kontrolna

Katalog środków publicznych jest bardzo obszerny i zróżnicowany, a w istocie sprowadza się do wskazania rodzajów wpływów pieniężnych, które mogą być osiągane przez podmioty zaliczane do sektora finansów publicznych. Środki publiczne dzielą się na:

-dochody publiczne

-przychody publiczne

-środki, pochodzące ze źródeł zagranicznych, które nie podlegają zwrotowi
4. Dochody publiczne a środki publiczne

Dochody publiczne są jedną z kategorii środków publicznych. W ustawie dochody publiczne dzielą się na:

-daniny publiczne(cła, podatki, inne przymusowe świadczenia na rzecz państwa, JST i innych jednostek sektora finansów publ.)

-pozostałe dochody(opłaty; dochody z mienia będącego własnością państwa, samorządu lub innych jednostek sektora finansów publicznych; pieniężne darowizny, spadki i zapisy)

Rozchody publiczne-są to wydatki, mające na celu spłatę wcześniejszych zobowiązań. Są dokonywane w ramach budżetu państwa i budżetów JST. Kryterium ekonomiczne-zwrotny charakter płatności.

Rodzaje rozchodów budżetowych:

-spłata wcześniej zaciągniętych kredytów i pożyczek

-wykup papierów wartościowych (ew. inne operacje finansowe)

-wypłaty pożyczek ze środków publicznych

Do sektora finansów publicznych zalicza się:

1) organy władzy publicznej i podległe im jednostki organizacyjne,
2) państwowe osoby prawne oraz inne państwowe jednostki organizacyjne nie objęte Krajowym Rejestrem Sądowym, których działalność jest finansowana ze środków publicznych w całości lub części, z wyjątkiem:

a) przedsiębiorstw państwowych,

b) banków państwowych,

c) spółek prawa handlowego.

2. Sektor finansów publicznych dzieli się na:

a) sektor rządowy,

b) sektor samorządowy, obejmujący jednostki samorządu terytorialnego i ich organy oraz podległe tym organom jednostki organizacyjne.
7. Deficyt i nadwyżka sektora finansów publicznych

Nadwyżka jest to różnica dodatnia między dochodami publicznymi powiększonymi o środki pochodzące ze źródeł zagranicznych które nie podlegają zwrotowi, a wydatkami publicznymi.

Jeżeli różnica między obu wielkościami jest ujemna, to pojawia się deficyt sektora finansów publicznych.